Jak wiadomo podstawą żywienia cieląt w pierwszych dwóch miesiącach życia są oczywiście preparaty mlekozastępcze. Stosunkowo niedawno w odchowie cieląt zaczęto stosować również suchy TMR. Jego wyprodukowanie wymaga jednak bardzo dobrego wymieszania pasz treściwych z paszami strukturalnymi, tj. sieczki z lucerny, siana lub słomy. Należy także zwrócić uwagę na to, aby słoma lub siano dobrej jakości, a części strukturalne były dobrze pocięte, ponieważ ogranicza to pobieranie przez cielęta brudnego i niehigienicznego siana spod siebie. Dodatkowo ważna jest zawartość energii w suchym TMR-ze, która powinna wynosić ok. 10-12 MJ ME/kg oraz zawartość białka (od 160 do 180 g/kg).
Należy pamiętać o stałym dostępie do wody!
Można śmiało powiedzieć, że jest to dobry sposób odchowu cieląt. Jego ważną zaletą jest to, że cielę żywione suchym TMR-rem „uczy się” bycia przeżuwaczem, co umożliwia bezproblemowe przejście w czwartym miesiącu jego życia na TMR z kiszonkami.
Cele odchowu cieląt
- podwojenie masy urodzeniowej w 60 dniu życia,
- wczesne wprowadzenie do odchowu pasz stałych (suchy TMR),
- prawidłowy rozwój brodawek żwaczowych poprzez zwiększenie powierzchni chłonnej błony śluzowej żwacza,
- ograniczenie kosztów odchowu na mleku pełnym,
- mała podatność na choroby (mniej niż 3 % upadków cieląt do odsadzenia),
- prawidłowy rozwój gruczołu mlekowego (żywienie energetyczne jałówek),
- szybkie pokrycie jałówki (13–14 miesiąc życia, masa ciała 350–400 kg, 124–126 cm w kłębie),
- szybkie pierwsze wycielenie (22–24 miesiąc życia, 580–650 kg, 138–141 cm w kłębie).
Pobranie
Suchy TMR powinien być dostępny ad libitum od 3-4 tygodnia życia.
Do 4 tygodni życia cielęta pobierają go w ilości do 0,5 kg dziennie. Z każdym kolejnym tygodniem ilość pobieranej paszy wzrasta i już w 12 tygodniu życia jest to około 4–5 kg.
Suchy TMR należy podawać do 4 miesiąca życia, a potem przestawiać zwierzęta stopniowo na właściwy TMR.
Korzyści stosowania suchego TMR-u
- stymuluje rozwój ścian przedżołądków – co zwiększa powierzchnię ich wchłaniania,
- struktura produktu wspiera rozwój żwacza i pobudza wytwarzanie śliny,
- wczesny rozwój żwacza zapewnia skrócenie okresu odpajania preparatami mlekozastępczymi oraz zwiększa ilość brodawek żwaczowych i objętość żwacza,
- można przygotować go na zapas i magazynować przez kolejne 3 miesiące w suchych i higienicznych warunkach – nie ma bowiem możliwości, aby codziennie robić świeży TMR dla cieląt,
- termostabilność w okresie letnim i zimowym.
Składniki suchego TMR-u i ich funkcja w prawidłowym odchowie cieląt
Suchy TMR dla cieląt powinien zawierać:
- śrutę zbożową (kukurydza i inne zboża) lub ziarna zbóż poddane obróbce (np. mikronizacji),
- komponenty białkowe (koncentrat białkowy, śruta poekstrakcyjna sojowa),
- komponenty płynne (np. Blattin Glimel),
- sieczkę z siana, słomy lub suszu z lucerny,
- wysłodki melasowane (mała średnica),
- dodatki mineralne i witaminy.
Zboża w suchym TMR
Stanowią główne źródło energii. Podawanie cielętom gniecionego zboża stymuluje wydłużone przeżuwanie paszy. Węglowodany zawarte w paszy treściwej są jednak odpowiedzialne przede wszystkim za rozwój błony śluzowej żwacza.
Pasze dla cieląt nie muszą być śrutowane. Cielęta bardzo dobrze radzą sobie z gniecionym ziarnem.
Kukurydza jest preferowanym źródłem węglowodanów (skrobi) w suchym TMR. Posiada małą zawartość włókna, wolno rozkłada się w żwaczu. Powstające w wyniku trawienia kukurydzy czy zbóż kwasy tłuszczowe (LKT), przede wszystkim propionowy i masłowy, stymulują wzrost brodawek żwaczowych.
Mikronizacja to proces podgrzewania zbóż przez promienniki podczerwieni, co prowadzi do bardzo szybkiego wzrostu temperatury i ciśnienia pary wodnej wewnątrz każdego ziarna. Następuje zmiękczenie, pęcznienie i pękanie cząsteczek skrobi i zmiana ich struktury (tzw. żelatynizacja skrobi).
Ziarna są następnie gniecione na płatki.
Komponenty białkowe
Blattin Kälber Starter Koncentrat jest rozwiązaniem dla gospodarstw, które posiadają zboża wysokiej jakości.
Pozwala na przygotowanie pełnowartościowego suchego TMR-u wnosząc wysokojakościowe białko o dobrej przyswajalności.
Komponenty płynne
Blattin Glimel zwiększa smakowitość suchego TMR-u i podnosi jego wartość energetyczną. Utrzymuje wilgotność składników dlatego doskonale nadaje się jako „lepiszcze” przy suchych TMR-ach. Dodatkowo zmniejsza pylenie i ,,wiąże” ze sobą pasze objętościowe z treściwymi. Bezpieczny i wygodny w stosowaniu w okresie zimowym.
Pasze objętościowe
Najlepiej nadają się słoma, siano i susz z lucerny. Szczególnie słoma nie powinna zawierać żadnych biologicznych zanieczyszczeń (bez pleśni) i w miarę możliwości nie powinna pylić.
Porada praktyczna: 1 m³ objętości wozu paszowego = 350 – 400 kg suchego TMR
Każdy z komponentów objętościowych powinien być całkowicie suchy (sucha masa ponad 80%) i przede wszystkim krótko pocięty (od 1 do max 3 cm).
Wysłodki melasowane
W melasowanych wysłodkach melasa stanowi dodatkowe źródło energii oraz znacznie poprawia smakowitość suchego TMRu.
Porada praktyczna: W przypadku, gdy na gospodarstwie nie dysponujemy słomą dobrej jakości, wysłodki melasowane są w stanie ją zastąpić.
Blattina Bovini Choco
Wielozadaniowa mieszanka do sporządzania suchego TMR dla cieląt, która:
- zapewnia termostabilność w okresie letnim i zimowym,
- posiada wysokie walory smakowe i aromatyczne, dzięki czemu gwarantuje wysokie pobranie,
- osłania błony śluzowe przewodu pokarmowego,
- jest źródłem minerałów, witamin, pierwiastków śladowych i probiotyków,
- dostarcza bardzo łatwo przyswajalnej energii i białka
Gotowe rozwiązania
Hodowcy, którzy nie posiadają wozu paszowego i nie są w stanie sami zrobić suchego TMR-u w swoim gospodarstwie, mogą skorzystać z gotowych rozwiązań oferowanych na rynku paszowym. Blattin Polska w swojej ofercie posiada dwa gotowe produkty typu suchy TMR dla cieląt:
NOWOŚĆ → Blattin Dry TMR – wysokiej jakości pasza strukturalna odpowiednio zbilansowana pod względem zawartości białka, energii, minerałów oraz witamin, z dodatkiem probiotyku.
NOWOŚĆ → Blattin Lucerne TMR – suchy TMR na bazie sieczki z lucerny. Mieszanka mikronizowanych ziaren zbóż o wysokiej strawności, z dodatkiem paszy strukturalnej oraz startera. Odpowiednio zbilansowana pod względem zawartości białka, energii, minerałów oraz witamin. Wzbogacona probiotykiem dla stabilizacji flory bakteryjnej.
